الههٔ ناز نام یک تصنیف یا ترانهٔ اجرا شده توسط غلامحسین بنان است که نخستین بار در سال ۱۳۳۳ خورشیدی از رادیو ایران پخش شد و نزد توده‌های مردم با استقبال عجیب و غیرمنتظره‌ای مواجه گردید. آهنگساز این اثر اکبر محسنی و سرایندهٔ شعر آن، کریم فکور بود و روح الله خالقی، که رهبر ارکستر انجمن موسیقی ملی به شمار می‌آمد، آن را برای اجرای بنان در همراهی با این ارکستر تنظیم نمود. گرچه بسیاری از صاحبنظران ترانه «الهه ناز» را از برخی ظرایف فنی و هنری، عاری دانسته‌اند، امّا این تصنیف، چه در زمان اجرای نخست خود و چه در طی دهه‌های بعد، همواره از جملهٔ ترانه‌های محبوب و پرطرفدار ایرانی محسوب می‌شده‌است.
کریم فکور (۱۳۷۵-۱۳۰۴) هم که سرایندهٔ تصنیف‌های معمولی در آن روزگار بود، روی آهنگ محسنی شعر ساده‌ای نهاده بود، که مضمونی عاشقانه داشت. کریم فکور که لیسانسیهٔ حقوق داشت یکی از پرکارترین ترانه سرایان و شعرای ایران محسوب می‌شد و گرچه در زمان سرودن ترانه الهه ناز چندان شهرت نداشت، اما بعدها با آثار دیگری مانند غوغای ستارگان (اثر مهندس همایون خرم و با صدای پروین) که از سروده‌های زیبای وی به شمار می‌رود، خود را مطرح ساخت.
«الهه ناز» را روح الله خالقی برای آواز و ارکستر بزرگ به شکلی تأثیرگذار تنظیم کرد و علاوه بر صدای گرم بنان از گروه آواز جمعی (کُر) نیز، در اجرای آن بهره گرفت.
اکبر محسنی در سال ۱۳۳۳ خورشیدی، و پس از ساخت این آهنگ، سفارش شعر آن را به کریم فکور داد. چراکه تنها دختر او، موسوم به (ناناز) به تازگی در همان سال به دنیا آمد و وی قصد داشت ترانه‌ای که در آن بر کلمه «ناز» تاکید شده باشد را، به دخترش تقدیم نماید.
کریم فکور برای شعر این ترانه از سروده‌ای غمگین و عاشقانه بهره برد. البته مضمون و ظاهر این شعر چندان قوی نبود و پیام آن نیز، پیامی بسیار ساده و پیش پاافتاده به نظر می‌رسید. در این شعر، عاشق، معشوقه را خدای ناز کردن اطلاق می‌کند و ضمن شرح مراتب وفاداری خود، از معشوقه می‌خواهد که ناز را کنار بگذارد و برگردد؛ همین و بس!.
با اینکه اکثر ترانه‌های بنان تا آن زمان، با آهنگسازی برخی از برجسته‌ترین آهنگسازان موسیقی سنتی ایران، همچون روح الله خالقی و مرتضی محجوبی و برخی دیگر از اساتید درجه یک موسیقی ایرانی ساخته شده بودند، و این ترانه («الهه ناز») را، اکبر محسنی، که آهنگساز چندان مطرح و درجه اولی به شمار نمی‌آمد، ساخته بود، با این وجود بنان از شعر و آهنگ ترانه خوشش آمد و اجرا کردن آن را پذیرفت. به خصوص که دوست و همکار قدیمی و همیشگی او، روح الله خالقی نیز به عنوان تنظیم کننده و رهبر ارکستر در خلق این ترانه همکاری داشت. بدین ترتیب ترانه‌ای توسط بنان اجرا گردید که هم در فرم و هم در ساختار با سایر آثار وی متفاوت بود.
الهه ناز
ترانه سرا:زنده یادکریم فکور
آهنگ ساز:اکبرمحسنی
خواننده:زنده یاداستادبنان
باز، ای الهه ناز، با دل من بساز کین غم جانگداز، برود ز برم گر، دل من نیاسود، از گناه تو بود بیا تا ز سر گنهت گذرم
باز، می‌کنم دست یاری، بسویت دراز بیا تا غم خود را، با راز و نیاز، ز خاطر ببرم گر، نکند تیر خشمت، دلم را، هدف بخدا همچون مرغ پرشور و شعف، به‌سویت بپرم
آنکه او به غمت دل بندد چون من کیست ناز تو، بیش از این بهر چیست تو الهه نازی، در بزمم بنشین من تورا وفادارم، بیا که جز این، نباشد هنرم
این همه بی‌وفایی، ندارد ثمر به خدا اگر از من، نگیری خبر،نیابی اثرم
سعیدخسروي دکترداروسازودبیربازنشسته زیست شناسی هستم، که امروز درکناررب النوع رافت وشفقت ومهربانی روزگارمی گذرانم.آن عزیزی که نهال مهرومحبتش همچنان درفضای زندگیم گل افشانی وعطرافشانی می کند
**عزيزان برداشت ازوبلاگ باذکرماخذ آزاد می باشد**
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
عضویت سریع
